Czasu nie cofniesz...

No właśnie, czasu nie cofniesz losu nie odwrócisz mówi jedno z ludowych przysłów /powiedzeń/. Prawda to czy też nie? Ludzie jednak pamiętają i jest tak jak choćby w Chochołowie „W zamierzchłych wiekach, gdy jeszcze szumiała tu puszcza karpacka - panowie szlachta zapuszczali się ponoć na polowania w las, pokrzykując: Cho!... Cho!... Łów!... Wieś, założoną pod koniec XVI, wieku rozsławiło poruseństwo z 1846 roku, czyli Powstanie Chochołowskie przeciwko austriackim zaborcom. Muzeum Powstania Chochołowskiego mieści się w najstarszej tutejszej chałupie, budowanej w 1798 r. Z poruseństwem związane jest podanie na temat kapliczki św. Jana Nepomucena, stojącej przy wjeździe do Chochołowa od strony Czarnego Dunajca: święty ponoć stoi "obrócony zadkiem do Dunajca" z żalu, że dunajczanie razem z wojskiem austriackim przyszli tłumić niepodległościowy zryw.”(1)

            Jak kiedyś usłyszałem między wojnami polonia amerykańska z Czarnego Dunajca zwróciła się do chochołowian z ofertą pokrycia kosztów budowy domu ludowego jeśli święty się obróci. Propozycja została odrzucona gdyż… „historii się nie zmieni”. I nic się nie zmieniło.

            Zbigniew Herbert  pisał w POTĘDZE SMAKU

To wcale nie wymagało wielkiego charakteru
nasza odmowa niezgoda i upór
mieliśmy odrobinę koniecznej odwagi
lecz w gruncie rzeczy była to sprawa smaku
Tak smaku

w którym są włókna duszy i chrząstki sumienia
Kto wie gdyby nas lepiej i piękniej kuszono
słano kobiety różowe płaskie jak opłatek
lub fantastyczne twory z obrazów Hieronima Boscha
lecz piekło w tym czasie było jakie
mokry dół zaułek morderców bark
nazwany pałacem sprawiedliwości samogonny Mefisto w leninowskiej kurtce
posyłał w teren wnuczęta Aurory
chłopców o twarzach ziemniaczanych
bardzo brzydkie dziewczyny o czerwonych rękach

Zaiste ich retoryka była aż nazbyt parciana
(Marek Tulliusz obracał się w grobie)
łańcuchy tautologii parę pojęć jak cepy
dialektyka oprawców żadnej dystynkcji w rozumowaniu
składnia pozbawiona urody koniunktiwu

Tak więc estetyka może być pomocna w życiu
nie należy zaniedbywać nauki o pięknie
Zanim zgłosimy akces trzeba pilnie badać
kształt architektury rytm bębnów i piszczałek
kolory oficjalne nikczemny rytuał pogrzebów

Nasze oczy i uszy odmówiły posłuchu
książęta naszych zmysłów wybrały dumne wygnanie
To wcale nie wymagało wielkiego charakteru
mieliśmy odrobinę niezbędnej odwagi
lecz w gruncie rzeczy była to sprawa smaku
Tak smaku

który każe wyjść skrzywić się wycedzić szyderstwo choćby
za to miał spaść bezcenny kapitel ciała
głowa

            A my? Czy coś z tego jeszcze rozumiemy? Co z naszym smakiem… Co z nami… Co z tą odrobiną…

AZH

PS 1-  ze strony Gminy czarny Dunajec